چاپ فلکسو
چاپ فلکسوگرافی یا فلکسو به انگلیسی (Flexography) نمونه‌ای از فرایند چاپ است که با بهره‌گیری از یک صفحه انعطاف‌پذیر به نام کلیشه (پلیت فتوپلیمری) که از جنس ژلاتین یا الاستومتر بوده عمل چاپ صورت می‌گیرد. این چاپ دراصل نسخه مدرنی از لترپرس است که می‌تواند برای چاپ بر روی تقریباً هر نوع بستر، از جمله فیلم‌های پلاستیکی، فلزی (قوطی‌های فلزی) یا آلومینیومی (آلومینیوم بیلیستر – مصارف دارویی و غذایی)، سلفون – فیلم‌های متالایز و کاغذ مورد استفاده قرار گیرد. از این روست که از چاپ فلکسو برای چاپ بر روی بسترهای غیر متخلخل جهت انواع فیلم های پلیمری بسته‌بندی مواد غذایی (منظور فیلم‌های پلیمری با عرض بالا و یا کم می‌باشد ) و لیبل‌های پشت چسبدار به‌طور گسترده‌ای استفاده می‌شود.
چاپ
چاپ فلکسو توسط یک پلیت (یا master) پوزتیو، برعکس و برجسته بر روی یک سطح فتوپلیمری انجام می‌شود. پلیت‌های فلکسو با روش‌های آنالوگ و دیجیتال تولید می‌شوند. نواحی ترامه یا تصویر در سطحی بالاتر از نواحی غیر چاپی قرار می‌گیرند. یک نورد واسط (رابر) غوطه ور در مخزن رنگ، مرکب را به یک نورد آنیلوکس کرومی یا سرامیکی منتقل می‌کند و سپس آنیلوکس مرکب را به پلیت می‌رساند، که خود از سطحی منظم و دارای حفره‌ها و دیوارهای یکسان می‌باشد (که هر نورد دارای مشخصات، تعداد حفره در اینج، عمق حفره و سکل دهانه آن است) که به تناسب نیاز در فرایند قابل تغییر خواهد بود. برای حصول از یک نتیجه قابل قبول از چاپ فلکسو باید میزان مرکب انتقالی توسط نورد آنیلوکس کنترل شود تا سطح کار دارای لکه، نقطه و کثیفی حاصل از اضافه حجم مرکب نباشد. علاوه بر انتخاب درست نورد آنیلوکس، عاملی بنام تیغه چاپ یا دکتربلید (doctor blade) در نتیجه چاپ تأثیرگذار است و مانع از رسیدن مرکب اضافی از آنیلوکس به سطح پلیت می‌شود. در نهایت با تحت فشار قرار گرفتن سطح چاپی مابین کلیشه فلکسو و سیلندر فشار (یا سیلندر چاپ) عمل انتقال تصویر انجام می‌شود و قبل از رسیدن به نورد بعدی توسط یک واحد خسک کن، مرکب خشک می‌شود. چندین نوع مرکب برای فلکسو موجود است، مرکب‌های پایه حلال، پایه آب، یووی و EB که هر کدام به طریق خشک می‌شوند، اگر شما از مرکب‌ها یووی استفاده می‌کنید با استفاده از تابش ماورابنفش مرکب چاپ شده را بروی سطح چاپ خشک می‌کنید که در اصطلاح cured می‌شود.
کاربردهای چاپ فلکسو
فلکسو مزیت‌های فراوانی نسبت به چاپ افست داراست، در ابتدا به دامنه رنگی گسترده از پایه حلالی، پایه آب و … تا چاپ بروی انواع سطوح چاپی از قبیل فیلم‌های پلیمری، کاغذ و مقوا، فویل‌های فلزی (آلومینیومی) و … در صنایع گونان می‌توان اشاره کرد. محصولات متداول چاپ شده با این شیوه مانند: روزنامه، جعبه‌ها مقوایی و فلوت دار، بسته‌های منعطف مانند کیسه خای خرید فروشگاهی، بسته بندی‌های بهداشتی و غذایی، لیبل‌های پشت چسبدار (انواع برچسب)، لیوان‌های کاغذی، پاکت‌های مختلف و کاغذ دیواری می‌باشند. در سال‌های اخیر حرکت و توسعه به سوی متریال‌های دو یا چندلایه و لمینیتی در این صنعت نیز بوده‌است. مرکب‌های فلکسو شبیه به مرکب‌های استفاده شده در چاپ روتوگراور است با گرانروی (ویسکوزیته) پایین و با مرکب‌های افست که خمیری (ویسکوزیته بالا) هستند متفاوت است. این گرانروی پایین باعث خشک شدن سریع، تولید بیشتر و در نهایت پایین آوردن هزینه‌های تولید می‌شود.
سرعت چاپ در این سیستم با توجه به رشد فناوری‌ها تا ۷۵۰ متر در دقیقه می‌رسد (۲۰۰۰ فوت در دقیقه)، ماشین‌های با عرض بالا (واید وب) بیشتر در صنایع تولید بسته‌بندی مورد استفاده قرار می‌گیرند. برای دستیابی به بهره وری و تولید بیشتر رول‌های به صورت عرض بالا تولید می‌گردد و در نهایت به تناسب نیاز آن‌ها را بروش می‌دهند.
کلیات فرایند چاپ فلکسو
۱– نورد واسط (رابر)
به نوردی گفته می‌شود که در مخزن یا تشتک مرکب نیمه قوطه ور است و مرکب را به نورد دوم یا آنیلوکس انتقال می‌دهد.
۲– نورد آنیلوکس
نورد یا سیلندر ای رول آنیلوکس یکی از ویژگی‌های منحصر بفرد فلکسوگرافی است. نورد آنیلوکس یک لایه یکنواخت از مرکب را بر روی سطح پلیت فلکسو منتقل می‌کند. این یک نورد دارای حفره‌های حکاکی شده با دقت بالا و ظریف است و برای تماشای آن نیاز به یک ابزار بزرگنمایی است. این نوردهای مسئولیت انتقال مرکب را به پلیت‌های مانت شده بر روی سیلندرهای چاپ را دارند.
۳–دکتر بلید یا تیغه (استفاده از آن اختیاری است)
در فرایند فلکسو استفاده از این ماژول برای این منظور است که اطمینان داشته باشیم که انتقال مرکب فقط برساس میزان عمق و تعداد حفره‌های موجود در آنیلوکس انجام می‌شود. تیغه‌ها اساساً از فولاد ساخته شده اما به تازگی با استفاده از لبه‌های گوناگون از مواد پلیمیری نیز ساخته می‌شود.
۴– سیلندر پلیت
کلیشه چاپ بروی سیلندر پلیت با استفاده از چسب‌های قوی دوطرفه چسبانده می‌شود.
۵– سیلندر چاپ
این سیلندر با اعمال فشار به سیلندر پلیت و به‌طور همزمان سطح چاپ شونده منجر به انتقال تصویر پلیت کلیشه ژلاتینی به سطح چاپ شونده می‌شود.
مرکب‌های چاپ فلکسوگرافی
ماهیت، تقاضا و کاربرد محصول چاپی مشخصه‌های اصلی مرکب مورد نیاز ما را در فلکسو مشخص می‌کند. اندازه‌گیری مشخصه‌های فیزیکی و اینکه چگونه این عوامل بر انتخاب ما تأثیرگذاری خواهد بود، بخش بزرگی از تکنولوژی مرکب هاست. فرمولاسیون مرکب‌ها نیاز به یک دانش دقیق از خواص فیزیکی و شیمیایی اجزاء تشکیل دهنده و مواد خام اولیه مرکب دارد. همچنین چگونگی واکنش آن‌ها پس از ترکیب با یکدیگر و تأثیر آن‌ها بر محیط زیست از اهمیت بالایی برخوردار است. مرکب‌های فلکسو برای سازگاری، ماندگاری و پایداری بر روی سطوح چاپی متنوع فرموله شده‌اند.
۵ دسته مرکب برای فلکسو مورد استفاده قرار می‌گیرد: ۱- مرکب‌های پایه حلال، ۲- مرکب‌های پایه آب، ۳- مرکب‌های EB، ۴- مرکب‌های یووی، ۵-مرکب‌های ۲ جزئی (بر اساس واکنش‌های ایزوسیانات پلی یورتان) اگر چه فعلن مورد مصرف ندارند. مرکب‌های پایه آب با ذرات کوچکتر از ۵ میکرون ممکن است در هنگام رنگبری و بازیافت ایجاد مشکل نمایند.
۶– کنترل مرکب
کنترل مرکب در فلکسو توسط واحدی مجزا انجام می‌گیرد. این سیستم تیغه دکتر بلید یا یک واحد چمبر می‌تواند باشد.
9 دیدگاه در “چاپ فلکسو یا فلکسوگرافی”
بسیار عالی و مفید بود . در خصوص انواع چاپ باز هم مطلب بگذارین
بله حتما این اتفاق می افتد
آیا در چاپ فلکسو حجم سفارش ۵۰۰ کیلو مناسب است ؟
چاپ فلکسو امروزه بسیار پیشرفت کرده و در بسیاری از موارد مورد استفاده قرار می گیرد
بسیارعالی
بسیار اموزنده بود لطفا اگر دیگر شاخه های چاپ مثل چاپ افست و گراور هم مطلب بذارید
تشکر فراوان
مقاله عالی بودو لطفا مطلب در مورد چاپ هلیوگراور هم بگزارید
بسیار مطلب آموزنده ای بود .
آیا در چاپ فلکسو از متریال های کاغذی هم می توان استفاده کرد ؟
بسیارعالی